Vücuttaki hemen her doku ya da organdan ameliyata ya da büyük iÅŸleme gerek olmadan iÄŸnelerle biyopsi yapılabilir yani doku örneÄŸi alınabilir. GiriÅŸimsel Radyolojinin biyopsi yapması ultrason ve bilgisayarlı tomografi gibi görüntüleme yöntemlerini çok iyi kullanması nedeniyledir. Hedef dokuyu görmeden körlemesine yapılan biyopsilerden farklıdır. Tüm biyopsi iÅŸlemi sırasında vücudun içi görüntüleme yöntemleriyle görüntülenir ve iÄŸne bu ÅŸekilde yönlendirilerek biyopsi alınır.
Biyopsiler en sık tümörlerin iyi ya da kötü huylu olduÄŸunu ortaya çıkarmada ve mümkünse hangi tip tümör olduÄŸunu belirtmek yani kesin tanı koymak için yapılır. Bunun dışında organ hastalıklarını ortaya koymak için de karaciÄŸer, böbrek ve akciÄŸer gibi organlardan biyopsi alınabilir.
Biyopsi iÅŸlemleri genellikle kolaydır. Ä°ÅŸlem sırasında aÄŸrı hissedilmez. Ä°ÅŸlem sonrası bir süre gözlem ve kanama kontrolü yapılarak hastalar aynı gün evlerine gönderilir.
Alınan parçalar patoloji doktoru tarafından deÄŸerlendirilir. DeÄŸerlendirme süresi genellikle alınan parçanın iÅŸlenmesine göre (parçaya özel boyamalar yapılması vs) deÄŸiÅŸir. En sıklıkla tiroid, prostat, meme, akciÄŸer ve karaciÄŸer kitlelerinde uygulanmaktadır.
Biyopsi iki türlü uygulanır:
1) Ä°nce Ä°ÄŸne Aspirasyon Biyopsisi (Ä°Ä°AB)
Oldukça ince iÄŸne yardımı ile enjektöre hücre ve/veya sıvı örneÄŸi alınması
2) True-cut Biyopsi
Ä°nce iplik ÅŸeklinde doku parçacıklarının alınması. Ä°ç organlarda bulunan ve dışardan fark edilemeyen yapılardan biyopsi örneklemesi görüntüleme yöntemlerinin eÅŸliÄŸinde yapılır. En sık kullanılan yöntemler US veya BT `dir.
Görüntüle yöntemleri rehberliÄŸinde en sık yapılan biyosiler ÅŸunlardır:
Tiroid Biyopsi
Toplumda sık görülen guatr hastalığında tiroid bezi içerisinde sıklıkla nodüler oluÅŸumlar izlenmektedir. Bu nodüllere US eÅŸliÄŸinde ince bir iÄŸne ile girilerek biyopsiler alınır ve örnekler patoloji laboratuvarına gönderilir. Özellikle tiroid sintigrafisinde "soÄŸuk nodül" olarak tanımlanan nodüllere daha sık uygulanmaktadır. Ayrıca tiroid bezinde nodülü bulunan ve ailede tiroid kanseri öyküsü olan kiÅŸilerde, US takibi sırasında belirgin büyüme gösteren nodüllerde de Ä°Ä°AB sık uygulanmaktadır. Bazen iÅŸlem sonrasında alınan örnekler patolojik inceleme sırasında yetersiz olması halinde iÅŸlem yeniden yapılmaktadır. En büyük dezavantajı ise nodülün tamamından örnek alınamadığı için bazı kanser olgularında negatif sonuç verebilmektedir. Bu durumda ilgili uzman hekimlerin kararı ile cerrahi giriÅŸim planlanmaktadır.
AkciÄŸer Kitle Biyopsi
BT tetkiki ile akciÄŸerde kitle saptanan olgularda kitlenin kanser olup olmadığı ve kanser ise hangi tipte olduÄŸunu saptamak için uygulanır. Genellikle göÄŸüs duvarından uzak kitlelerde Ä°Ä°AB , göÄŸüs duvarına komÅŸu uygun vakalarda ise true-cut biyopsi yapılır. GiriÅŸimler çoÄŸunlukla BT eÅŸliÄŸinde uygulanır. Ä°ÅŸlem sırasında saÄŸlam akciÄŸer parankiminden geçildiÄŸi durumda pnömotoraks adı verilen komplikasyon ile karşılaÅŸmak mümkündür. Ancak bu durum nadir görülen, çoÄŸunlukla kendiliÄŸinden iyileÅŸen, çok seyrek durumlarda müdahale gerektiren bir durumdur.
Prostat Biyopsi
Kandaki PSA deÄŸeri yüksek olan hastalara uygulanan bir yöntemdir. Ä°ÅŸlemden iki gün önce koruyucu antibiyotik tedavisi uygulanır. Biyopsi, rektal yoldan girilerek US probuna baÄŸlı yardımcı bir sistem kullanılarak yapılır. Otomatik tabanca adı verilen bu sistem sayesinde doku parçaları mermi hızı ile alındığı için hastalar genellikle aÄŸrı duymamaktadır. Ä°ÅŸlem sonrası çoÄŸunlukla kendiliÄŸinden iyileÅŸen rektal kanama oluÅŸabilmektedir. Ayrıca prostat bezinde enfeksiyon oluÅŸumu da görülebilecek diÄŸer bir komplikasyondur. Enfeksiyonun kan yolu ile vücuda dağılımını önlemek için biyopsi sonrası hastalarda vücut ısısı takibi, ateÅŸ ortaya çıkması halinde ise acilen uzman hekime baÅŸvurulması gerekmektedir.
Meme Biyopsi
Kadınların büyük bir kısmında görülen ve fibrokist olarak adlandırılan yapılar bazı durumlarda US eÅŸliÄŸinde boÅŸaltılır ve alınan sıvı örneÄŸi patolojik incelemeye gönderilir. Buna kist aspirasyon adı verilir. Özellikle basit yapıda olmayan ve karmaşık görünüm arzeden fibrokistlere uygulanır. GiriÅŸim sonrası US`de kistin tamamen kaybolması tanı için önemlidir. Bazen fazla büyüyerek hastada aÄŸrı ÅŸikayetine yol açan veya estetik sorun yaratan kistlere de uygulanmaktadır.
US ve /veya mammografide saptanan bazı solid (katı) lezyonlara da US eÅŸliÄŸinde Ä°.Ä°.A.B. veya true-cut biyopsiler uygulanmaktadır. Åžüpheli durumlarda tercih edilen yöntem cerrahi biyopsidir.
Fizik muayenede ele gelmeyen, US ile görülemeyen ve sadece mammografide izlenen kitlelerde ise farklı bir biyopsi yöntemi uygulanmaktadır. Mamografi cihazı ile uyumlu stereotaksik yöntem sayesinde kitleden biyopsi örneÄŸi alınması mümkündür. Özellikle mammografide küme tarzında ince kireç birikimi (mikrokalsifikasyon) izlenen olgularda kanser oluÅŸumu en erken evrede bu yöntem ile saptanabilir.
Muayenede ele gelmeyen ve cerrahi açık biyopsi planlanan kitlelerde de US veya mammografik stereotaksik yöntem aracılığı ile kitle içerisine rehber tek yerleÅŸtirilir. Telin bir ucu kitle içerisinde olacak ÅŸekilde bırakılır. Bu ÅŸekilde açık biyopsi sırasında kitleye ulaÅŸmak mümkündür.
DiÄŸer Biyopsiler
KaraciÄŸer, pankreas, böbrek ve karın içindeki diÄŸer yapılara ait kitlelere giriÅŸim yeri uygun olması halinde (eriÅŸilebilirlik ve diÄŸer organlara zarar vermeme gibi) US veya BT eÅŸliÄŸinde Ä°Ä°AB veya true-cut biyopsiler uygulanabilmektedir.
Eklenme Tarihi: 01.02.2017
Toplam Sayfa Gösterimi: 7584
Check-Up
