Sistem Tıp Merkezi Adana

BT (bilgisayarlı tomografi), vücuttan kesitsel görüntü elde edebilen, X ışını ile çalışan bir cihazdır. BT görüntüleme günümüzde akciÄŸer, karaciÄŸer, böbrek, kemik, beyin, yumuÅŸak doku ve kan damarları gibi pek çok doku net olarak görüntülenebilir. BT iÅŸlemi sırasında hastalar az miktarda radyasyona maruz kalmaktadır.

BT Tetkikinin Kullanıldığı Alanlar

• BT göÄŸüs ve karın organlarının incelenmesinde  en iyi yöntemlerden biridir. AkciÄŸer, sinüsler, karaciÄŸer ve pankreas hastalıklarının tanısında önemlidir.  
• BT görüntüleme ile biyopsi gibi tanı veya tedavi amaçlı minimal cerrahi iÅŸlem gerektiren (invaziv) prosedürlerin rehberliÄŸi saÄŸlanabilmektedir.
• BT, kemik görüntülemede de sıklıkla kullanılan bir tanı yöntemidir. El, ayak, omuz ve diÄŸer iskelet sistemi yapıları ile omurga kemik patolojileri tanısında da kullanılmaktadır.
• BT, beyin, karaciÄŸer, dalak, böbrekler ile diÄŸer iç organ yaralanmaları tanısında kullanılmaktadır.
• BT, ayrıca felç(inme), kangren ya da böbrek yetmezliÄŸi sonuçlarına yol açabilecek damar patolojileri tanısında da kullanılan yöntemdir. 

BT Cihazı Nasıl Çalışmaktadır?

BT tetkiki sırasında X ışını vücuttan geçirilir. Çekim yapılan dokular X ışınını deÄŸiÅŸik oranlarda içine hapsetmektedir. (absorbe) Detektör aracılığıyla alınan veriler bilgisayar ortamında deÄŸerlendirerek görüntüler oluÅŸur. Çok detektörlü BT tetkikinde veriler daha hızlı toplanmaktadır. Bu sistemin en önemli avantajı, hızlı veri toplanarak koroner damarlar gibi ince damarlar da dâhil olmak üzere pek çok anatomik yapının kısa sürede görüntülenmesidir. Bu hız özellikle çocuk ve yaÅŸlılar ile travma hastaları ve diÄŸer zamanın yaÅŸamsal önem taşıdığı hastalarda büyük bir avantaj oluÅŸturmaktadır.

BT Tetkikine Nasıl Hazırlanmalıdır?

• Bağırsakların daha iyi görüntülenebilmesi için hastadan tetkikten bir gece önce aç kalması istenir. Ayrıca kontrast madde kullanılması gereken durumlarda, yan etkilerinin ortaya çıkmaması için en az 2-4 saat açlık önemlidir. 
• Metal objeler görüntü kalitesini etkiler, bu nedenle, metal objelerin ya da metal obje içeren kıyafetleri çıkarmanız istenir.
• Ayrıca inceleme yapılacak vücut bölgesine baÄŸlı olarak sizden küpe, mücevher, gözlük, diÅŸ protezi gibi metal objeleri çıkarmanız istenebilir.
• Bayan hastalar hamile olup olmadıkları ya da böyle bir olasılık olup olmadığı konusunda bilgi verilmesi gerekmektedir.
• Emzirmekte olan annelerin damar içi kontrast madde kullanımı durumunda iÅŸlem sonrası 24-48 saat emzirmemeleri istenir. 

BT Tetkiki Nasıl Yapılmaktadır?

BT tetkiki deÄŸerlendirilen bölgeye göre kontrast madde verilmeden veya kontrast madde verilerek yapılabilir. Kontrast madde tetkikleri özelliÄŸine göre damardan, ağızdan veya makat yolu ile verilebilir.  Daha sonrasında istenilen bölge tomografi cihazında taranır.

Kontrast madde damardan verilecek ise enjeksiyon mekanik bir enjektör aracılığı ile iÅŸlem sırasında yapılır. Ä°ÅŸlem sırasında tomografi odasında hasta yalnız kalır, ancak herhangi bir ÅŸikayetiniz olduÄŸu takdirde sesiniz çekim odasından kolaylıkla duyulacaktır. Çocuk hastalara, kurÅŸun önlük giymeleri koÅŸulu ile anne ya da baba eÅŸlik edebilir.

Hamile veya hamilelik ÅŸüphesi varsa randevu alırken ve tetkikten önce ilgili personeli mutlaka uyarınız.

BT Tetkikinde Kontrast Madde Verilmesi Nasıl Olur?

BT tetkikinde kontrast madde, yapılacak deÄŸerlendirmeye göre damardan (intravenöz), ağızdan (oral) veya makattan (rektal) verilebilir. Bu yöntemlerden ikisi veya nadiren üçü birlikte de uygulanabildiÄŸi gibi bazı hastalara kontrast madde hiç verilmeyebilir. Damardan kontrast madde verilmeden önce hasta kontrast madde alerji riskinin saptanması için bilgilendirilir.

EÄŸer daha önce kullanılan kontrast maddeye reaksiyon geliÅŸmiÅŸ ise, kiÅŸi herhangi bir alerjene karşı düzenli ilaç kullanıyor ise ya da astım hastalığı var ise antialerjik ilaçlar ile korku gidermek için iÄŸne (premedikasyon) uygulanması gerekebilir. Kontrast maddeler fizyolojik kan ile benzer yoÄŸunluk özelliÄŸine sahiptir. Kullanılan kontrast maddenin atılımının böbreklerden olması nedeni ile ciddi böbrek hastalığı olanlarda kontrast madde kullanımı sakıncalı olabilir. Bu durumda risk deÄŸerlendirmesi yapıldıktan ve kontrast maddenin atılımını hızlandıracak çözümler saÄŸlandıktan sonra doktorunuz kontrast madde kullanımına karar verir veya alternatif görüntüleme yöntemleri kullanılır.

Kontrast maddenin damar yolu ile verilmesi esnasında geçici sıcaklık hissi ile ağızda metalik bir tat oluÅŸabilmektedir. Bazı olgularda kısa süreli kaşınma hissi olabilir. EÄŸer kaşıntı uzun süreli olur ya da döküntü oluÅŸur ise bu ÅŸikâyetler ilaç tedavisiyle ortadan kaldırılabilir. Nadiren nefes almada zorluk ve boÄŸazda ani ÅŸiÅŸlik ortaya çıkabilir. Bu ÅŸikâyetinizi çekim yapan teknisyene bildirmeniz gerekir. Suda çözünebilir (Noniyonik) kontrast madde kullanımı sonrası bu ÅŸikayetler çok nadiren olmaktadır.

Emziren annelerde kontrast madde kullanılmış ise 24-48 saat süre ile süt vermemesi gerekmektedir.

Kontrastlı Batın BT Hazırlık Nasıl Olmalıdır?